Oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne LED - moduły i oprawy ewakuacyjne

Oświetlenie awaryjne - oprawa ewakuacyjna

Instalacja oświetlenia awaryjnego jest zaliczana do grupy czynnych zabezpieczeń przeciwpożarowych,  jej podstawowym zadaniem jest zapewnienie warunków bezpiecznej ewakuacji, poprzez oświetlenie miejsc, w których brak oświetlenia podstawowego utrudnia lub całkowicie uniemożliwia ewakuację ludzi z budynku. Oświetlanie awaryjne musi się automatycznie uruchomić w sytuacji braku zasilania instalacji elektrycznych w budynku. Sytuacja taka może mieć miejsce po uruchomieniu przeciwpożarowego wyłącznika prądu przez strażaków lub w sytuacji braku ciągłości zasilania w energię elektryczną. Zgodnie z normą PN-EN 1838:2005 istnieje podział oświetlenia na: oświetlenie ewakuacyjne i oświetlenie zapasowe. Oświetlenie ewakuacyjne dzieli się na: oświetlenie dróg ewakuacji, oświetlenie strefy wysokiego ryzyka i oświetlenie strefy otwartej (antypaniczne). Dla każdego z wyszczególnionych typów instalacji oświetlenia ewakuacyjnego wymagane są indywidualne zalecenia. Prawidłowe rozmieszczenie lamp oświetlenia ewakuacyjnego wymaga wykonania  obliczeń natężenia oświetlenia i prób odbiorowych. Instalację oświetlenia awaryjnego najczęściej stanowią oprawy oświetlenia awaryjnego z wbudowana baterią, która zapewnia świecenie oprawy w wymaganym czasie, standardowo jest to 1 godzina. W pewnych przypadkach montowane są oprawy oświetlenia awaryjnego zasilane kablami zapewniającymi ciągłość dostawy energii elektrycznej o klasie PH odpowiedniej do czasu wymaganego działania ww. urządzenia z baterii centralnej. Dodatkowo wszędzie tam gdzie pomieszczenia lub drogi ewakuacyjne nie są oświetlone światłem dziennym lub sztucznym przez długie okresy i materiały fotoluminescencyjne nie mogą się naładować muszą być stosowane znaki ewakuacyjne podświetlane, realizowane przez oprawy ewakuacyjne kierunkowe. Obecnie na rynku występuje wiele firm produkujących systemy oświetlenia awaryjnego, które prześcigają się w rozwiązaniach, co sprawia że, ceny opraw ewakuacyjnych są bardzo konkurencyjne.

Oświetlenie awaryjne - po co stosować?

Instalacje oświetlenia awaryjnego są nieocenione w sytuacji wystąpienia braku ciągłości zasilania w energię elektryczną. Brak oświetlenia wzbudza uczucie lęku i paniki nawet w sytuacji bezpiecznej, kiedy nie występuje zadymienie ani wysoka temperatura, szczególnie w obiektach o nieznanej architekturze jak sale widowiskowe czy garaże podziemne. Wychodząc naprzeciw takim sytuacjom istnieją przepisy, które określają przypadki gdzie należy stosować oświetlenie awaryjne oraz podświetlane znaki ewakuacyjne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami budynek, w którym zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia i zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, a także znaczne straty materialne, należy wyposażyć w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne. Szczegółowo wymienione pomieszczenia i drogi ewakuacyjne, w których wymagane jest oświetlenie awaryjne znajduje się §181 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ponadto w przypadku, gdy w odniesieniu do strefy pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II lub ZL V albo na drodze ewakuacyjnej prowadzącej z tej strefy na zewnątrz budynku, brak wymaganego oświetlenia awaryjnego jest podstawą do uznania budynku istniejącego za zagrażający życiu ludzi. Ponadto zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrony przeciwpożarowej właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych mają obowiązek wyposażyć obiekt w znaki ewakuacyjne zgodne z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa, wszystkie drogi ewakuacyjne oraz pomieszczenia, w których w myśl przepisów techniczno–budowlanych wymagane są co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji. W przypadku niedostatecznego oświetlenia światłem dziennym lub sztucznym znaków fotoluminescencyjnych przez długie okresy, znaki fotoluminescencyjne nie mogą się naładować i muszą być stosowane znaki ewakuacyjne podświetlane, realizowane przez oprawy ewakuacyjne kierunkowe z piktogramami ewakuacyjnymi. Obecnie produkowane lampy instalacji oświetlenia ewakuacyjnego, pobierają bardzo małe ilości energii elektrycznej. Zaleca się aby w budynkach użyteczności publicznej stosowane były znaki ewakuacyjne podświetlane, które są oświetlone ciągle, nie tylko w przypadku zaniku zasilania podstawowego.

Jakie wymagania musi spełniać Instalacja Oświetlenia Awaryjnego i Ewakuacyjnego?

Natężenie oświetlenia awaryjnego musi wynosić przynajmniej 1 lx, a przy punktach pierwszej pomocy (defibrylator AED, apteczka) oraz urządzeniach ppoż. nie mniej niż 5 lx. W strefach wysokiego ryzyka natężenie oświetlenia awaryjnego nie może być mniejsze niż 15 lx, do stref wysokiego ryzyka można zaliczyć np. kabiny wind, schody i platformy ruchome. Instalację oświetlenia awaryjnego najczęściej budują oprawy oświetlenia awaryjnego z wbudowana baterią, która zapewnia świecenie lampy awaryjnej w wymaganym czasie, standardowo jest to 1 godzina. W uzasadnionych przypadkach Instalacja oświetlenia awaryjnego, może być wykonana w sposób zapewniający lepsze parametry np. czas działania 3 godziny i natężenie oświetlenia 2 lx lub 5 lx, zamiast wymaganego 1 lx. Oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne zastosowane ponadnormatywnie często jest uwzględniane jako rozwiązanie zamienne lub zastępcze i pozwala na obniżenie innego wymagania z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Wymagania ogólne, które musi spełniać każde oświetlenie awaryjne

• minimalna wysokość montażu lamp ewakuacyjnych h≥2m,
• znaki ewakuacyjne, w tym awaryjne oświetlenie kierunkowe instalowane wzdłuż drogi ewakuacyjnej muszą jednoznacznie wskazywać kierunek ewakuacji do najbliższego miejsca bezpiecznego.

Lampy oświetlenia ewakuacyjnego należy instalować

• przy każdych drzwiach stanowiących wyjście ewakuacyjne oraz na zewnątrz i w pobliżu każdego wyjścia końcowego (w odległości nie większej jak 2m mierzone w poziomie),
• w pobliżu schodów tak, aby zapewniały oświetlenie każdego stopnia,
• w odległości nie większej niż 2 m od każdego miejsca zmiany poziomu,
• przy znakach bezpieczeństwa,
• przy zmianie kierunku drogi ewakuacyjnej,
• przy skrzyżowaniu korytarzy dróg ewakuacyjnych,
• po zewnętrznej stronie wyjścia z budynku,
• w pobliżu punktu pierwszej pomocy,
• w pobliżu każdego urządzenia ppoż. oraz przycisków alarmowych.