Klasy Reakcji na Ogień w Wyrobach Budowlanych: Kluczowe Informacje

Klasy reakcji na ogień to ważne oznaczenia, które odnoszą się do wyrobów budowlanych i zestawów wyrobów. Stanowią one kluczowy element oceny tych produktów w obliczu pożaru oraz określają, jakie są ich właściwości w kontekście palności, ilości wydzielanego ciepła i czasu do zapalenia się. Warto zaznaczyć, że klasy reakcji na ogień dzielą się na kilka podstawowych kategorii, ułożonych od najwyższej do najniższej, a mianowicie: A1, A2, B, C, D, E, F. Każda z tych klas odpowiada określonym cechom wyrobu i jego zachowaniu w warunkach pożaru.

Klasyfikacje Dodatkowe: Dym i Płonące Cząstki

Oprócz podstawowych klas reakcji na ogień, istnieją także klasyfikacje dodatkowe, które dotyczą wytwarzania dymu (klasy s1, s2, s3) oraz płonących kropli lub cząstek (klasy d0, d1, d2). Te klasyfikacje pozwalają na bardziej szczegółową ocenę zachowania wyrobu podczas pożaru i pomagają w określeniu, jakie ryzyko związane z dymem i płonącymi elementami może wystąpić.

Przykładowe produkty:

Fobos M4 (służący do zabezpieczania np. więźby dachowej)

  – B-s1, d0 tzn. Wyrób niezapalny, niekapiący. Nieopadający pod wpływem ognia, nierozprzestrzeniający ognia wewnątrz budynku (grubość deski co najmniej 12mm)

Uniepal Drew Aqua 1-K (służący do zabezpieczania drewnianych powierzchni podatnych na ścieranie np.podłoga)

-B-s1,d0 tzn. Wyrób niezapalny, niekapiący. Nieopadający pod wpływem ognia, nierozprzestrzeniający ognia wewnątrz budynku (grubość deski co najmniej 12mm)

Klasy Reakcji a Fazy Rozwoju Pożaru

Warto zrozumieć, że klasa reakcji na ogień jest określana na podstawie różnych faz rozwoju pożaru. Dla wyrobów najbardziej palnych, które należą do najniższych klas, źródłem ognia jest mały płomień. Dla wyrobów mniej palnych, jest to pojedynczy płonący przedmiot. Natomiast dla wyrobów o najwyższych klasach, takich jak A1 i A2, badania odbywają się w warunkach pożaru rozwiniętego.

Klasyfikacja w Zastosowaniu Końcowym

Dodatkowo, klasa reakcji na ogień może być uzupełniona o klasyfikację tzw. "zastosowania końcowego". Jest to klasyfikacja reakcji na ogień całego elementu, który zawiera w sobie określony wyrób. Nie należy jej mylić z klasyfikacją samego wyrobu.

Znaczenie Klasyfikacji Ogniowej w Bezpieczeństwie Pożarowym

Klasy reakcji na ogień odgrywają kluczową rolę w inżynierii bezpieczeństwa pożarowego. Określają one, jakie są właściwości palności materiałów budowlanych i wyrobów, co ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi oraz ochrony mienia. W przypadku materiałów określanych jako niepalne, ich klasa reakcji na ogień musi być zawarta w grupie klas: A1, A2-s1, d0; A2-s2, d0 i A2-s3, d0. Oznacza to, że wyrobów o takiej klasyfikacji nie można uważać za przyczyniające się do rozwoju pożaru, nawet w warunkach pożaru rozwiniętego. Nie zapalają się, nie wydzielają ciepła, dymu ani płonących kropli lub cząstek. Natomiast pozostałe klasy reakcji na ogień odpowiadają materiałom palnym, które przy działaniu określonego poziomu ciepła lub płomienia mogą ulegać zapaleniu i zwiększać intensywność pożaru. Materiały te można dodatkowo podzielić na niezapalne, trudno zapalne i łatwo zapalne.

Nierozprzestrzenianie Ognia (NRO) – Kluczowe Pojęcie

 Kolejnym ważnym aspektem jest nierozprzestrzenianie ognia (NRO), który odnosi się do elementów powierzchniowych, liniowych i nawet pojedynczych wyrobów, takich jak płyty warstwowe. W przypadku budynków, wszelkie elementy konstrukcyjne powinny spełniać kryteria nierozprzestrzeniania ognia.

W przypadku wewnętrznych elementów budynku (ściany wewnętrzne, stropy, ściana zewnętrzna od wewnątrz) nierozprzestrzenianie ognia (NRO) oznacza, że elementy te powinny:

• Stanowić wyrób o klasie reakcji na ogień (przy czym klasa reakcji na ogień warstwy izolacyjnej elementów warstowych powinna wynosić minimum E) A1; A2-s(1-3), d0 lub B-s(1-3), d0.

Dopuszcza się zastosowanie rozwiązań słabo rozprzestrzeniających ogień (SRO) dla:

• elementów budynku o jednej kondygnacji nadziemnej ZL IV oraz PM, o maksymalnej gęstości obciążenia ogniowego strefy pożarowej do 500 MJ/m²,
• ścian wewnętrznych i zewnętrznych oraz elementów konstrukcji dachu i jego przekrycia w budynku PM niskim o maksymalnej gęstości obciążenia ogniowego strefy pożarowej do 1000 MJ/m²,
• ścian zewnętrznych w budynku niskim ZL IV.

REI – co to jest?

Dla elementów budynku mogą być postawione wymagania w zakresie nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej.

Nośność ogniowa (R) – zdolność elementu konstrukcji do wytrzymania oddziaływania ognia przy określonych oddziaływaniach mechanicznych, na jedną lub więcej powierzchni, przez określony czas, bez utraty stabilności konstrukcji / właściwości nośnych.

Szczelność ogniowa (E) – zdolność elementu konstrukcji, który pełni funkcję oddzielającą, do wytrzymania oddziaływania ognia tylko z jednej strony, bez przeniesienia ognia na stronę nienagrzewaną w wyniku przeniknięcia płomieni lub gorących gazów. Mogą one powodować zapalenie się powierzchni nienagrzewanej lub znajdujących się w jej pobliżu materiałów palnych.

Izolacyjność ogniowa (I) – zdolność elementu konstrukcji do wytrzymania oddziaływania ognia tylko z jednej strony, bez przeniesienia ognia w wyniku znaczącego przepływu ciepła ze strony nagrzewanej na stronę nienagrzewaną.

REI – czas, w którym elementy nośne spełniające funkcje oddzielające zachowują nośność, szczelność i izolacyjność ogniową

EI - czas, w którym elementy nienośne zachowują szczelność i izolacyjność ogniową.

Przykładowy produkt:

• Klapa rewizyjna FF System F5 EI30 (do ścian szybów instalacyjnych)
• Pęczniejąca kratka wentylacyjna ALFA FR GRILLE( EI60/EI120/EI240) – otwory wentylacyjne w ścianach i stropach

Klasyfikacja odporności ogniowej w zakresie szczelności i izolacyjności może dotyczyć warunków oddziaływania ognia z zewnątrz („o” outside) lub od wewnątrz („i” inside). Kierunek strzałki w oznaczeniu wskazuje kierunek oddziaływania ognia. Możliwe oznaczenia:

o ↔ i,

o → i,

o ← i.

W przypadku klas odporności ogniowej drzwi, szachtów i kanałów oddymiających może być wymagana dodatkowo dymoszczelność.

• Dymoszczelność (S) – zdolność do eliminacji lub ograniczenia przemieszczania się spalin (gazów) na stronę nienagrzewaną.

Norma klasyfikacyjna pozwala na określenie innych parametrów, które jednak nie występują  w WT:

• Promieniowanie (W) – zdolność do ograniczenia możliwości przeniesienia się ognia na skutek wypromieniowania ciepła poprzez element lub jego nienagrzewaną powierzchnię.

• Odporność na uderzenie mechaniczne (M) – zdolność elementu konstrukcji do wytrzymania uderzenia, reprezentującego przypadek, gdy zniszczenie konstrukcji innego elementu składowego w pożarze wywołuje uderzenie w odpowiedni element.

• Samozamykalność (C) – zdolność zespołu drzwiowego lub żaluzjowego do automatycznego zamykania i tym samym zamknięcia otworu.

• Odporność na pożar sadzy (G) – zdolność elementu do pozostania odpornym na pożar sadzy w aspekcie szczelności i izolacyjności ogniowej.

• Zdolność do zabezpieczenia ogniochronnego (K) – zdolność okładziny ściennej lub sufitowej do zapewnienia materiałowi za okładziną ochrony przed zapaleniem, zwęgleniem.

Zakres Klasyfikacji Ogniowej i Bezpieczeństwa Pożarowego

Klasy reakcji na ogień oraz inne aspekty związane z zachowaniem się materiałów budowlanych podczas pożaru są kluczowe dla bezpieczeństwa budynków i ludzi. Współczesne konstrukcje, zwłaszcza te o lekkiej budowie i wielu warstwach, mogą wykazywać zróżnicowane właściwości ogniowe, co sprawia, że jakość ich wykonania i zastosowanych materiałów ma ogromne znaczenie.

Podsumowując, klasy reakcji na ogień stanowią kluczowy element inżynierii bezpieczeństwa pożarowego, a zrozumienie ich znaczenia jest niezwykle istotne dla projektantów, inżynierów budowlanych oraz wszystkich tych, którzy pracują nad zapewnieniem bezpieczeństwa w budownictwie. Dlatego też, w każdym projekcie budowlanym należy zwracać uwagę na klasyfikacje ogniowe i przestrzegać zapisów dotyczących ich zakresu i zastosowania